Bülten Kıstas

Türkiye’de Video Yardımcı Hakem (VAR) sisteminin kullanımı, dünya genelindeki diğer liglerin ardından başlamış olsa da hızlı bir şekilde Türk Futboluna ayak uydurdu.

İlk Denemeler
Türkiye’de VAR teknolojisinin test edilmeye başlandığı tarih 2017’ dir. VAR sistemi, ilk olarak Türkiye Kupası ve Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) 1. Lig maçlarında denendi. Deneme sürecinde VAR hakemleri, pozisyonları izleyip analiz etti ancak karar alma süreçlerine doğrudan dahil olmadı.

2018-2019 Süper Lig’de Resmi Olarak VAR Kullanımı
Türkiye’de VAR sistemi, 2018-2019 sezonunda Süper Lig’de kullanılmaya başlandı. TFF, FIFA ve UEFA ile VAR teknolojisinin Türkiye’de uygulanması için gerekli altyapı çalışmalarını tamamlayarak sistemi hayata geçirdi.

VAR’ın Türkiye’de Kullanıldığı İlk Maç
VAR sisteminin Türkiye’de resmi olarak kullanıldığı ilk Süper Lig maçı, 2018-2019 sezonu açılış maçı olan MKE Ankaragücü- Galatasaray karşılaşmasıdır. Karşılaşmada, VAR teknolojisi hakem kararlarını gözden geçirmek için kullanıldı.
Süper Lig maçlarında alınmış bazı hatalı VAR kararları:

1. Başakşehir- Fenerbahçe (2018-2019 Sezonu)
   Süper Lig’in şampiyonluk yarışı için kritik olan maçta, Başakşehir lehine verilen golde ofsayt olup olmadığı büyük tartışmalara yol açtı. VAR incelemesi yapılmasına rağmen, Başakşehir’in attığı gol geçerli sayıldı. Ancak birçok futbol yorumcusu ve taraftar, pozisyonun ofsayt olduğunu savundu ve VAR’ın bu pozisyonda hatalı bir karar verdiğini iddia etti.
   2.Fenerbahçe- Kayserispor (2019-2020 Sezonu)
   Karşılaşmada, Fenerbahçe lehine verilen penaltı kararı tartışma yarattı. Ozan Tufan, ceza sahası içinde yerde kaldı ve hakem penaltı noktasını gösterdi. Ancak VAR incelemesi sonucunda pozisyonda Kayserisporlu oyuncunun topa müdahale ettiği görüldü ve penaltı kararı iptal edilmedi.
2. Galatasaray- Beşiktaş (2019-2020 Sezonu)
   Galatasaray ile Beşiktaş arasında oynanan derbide, Beşiktaş lehine verilen ofsayt kararı büyük tartışmalara neden oldu. Beşiktaş’ın attığı gol VAR incelemesi sonucunda ofsayt gerekçesiyle iptal edildi, ancak birçok futbol otoritesi pozisyonun ofsayt olmadığını savundu.
3. Trabzonspor- Alanyaspor (2020-2021 Sezonu)
   Müsabaka, Trabzonspor’un futbolcusu Vitor Hugo’nun Alanyasporlu Davidson’a yaptığı müdahale sonrası hakem faulü es geçti, ancak VAR incelemesi sonrası kırmızı kart gösterildi. Trabzonspor camiası, pozisyonun kırmızı kartı gerektirmediği konusunda hemfikir oldu ve bu kararın hatalı olduğunu savundu. Oyun sonrasında Trabzonspor taraftarları, bu kararı hakem hatası olarak nitelendirdi.
4. Gaziantep FK- Fenerbahçe (2020-2021 Sezonu)
   Gaziantep FK ile Fenerbahçe arasında oynanan maçta, Gaziantep lehine verilen penaltı kararı uzun süre tartışıldı. Fenerbahçe’nin savunma oyuncusu ceza sahasında topa müdahale ederken rakip oyuncuyla çok hafif temas yaşandı. Hakem bu pozisyonda penaltı çaldı. VAR incelemesi sonrası karar onaylandı.
5. Trabzonspor- Galatasaray (2020-2021 Sezonu)
   Trabzonspor ile Galatasaray arasında oynanan maçta, Galatasaray’ın oyuncusu ceza sahasında topa elle müdahalede bulunduğu iddiasıyla Trabzonspor lehine penaltı çalınmadı. VAR incelemesine rağmen pozisyon gözden kaçırıldı ve karar değiştirilmedi. Trabzonspor taraftarları, hatalı kararın şampiyonluk yarışını etkileyebileceğini dile getirdi.
6. Kasımpaşa- Galatasaray (2021-2022 Sezonu)
   Kasımpaşa maçında Galatasaray lehine verilen penaltı kararı büyük hata olarak değerlendirildi. Pozisyonda Kasımpaşa’nın savunma oyuncusunun topa müdahalesi net bir şekilde görünmesine rağmen, VAR incelemesi sonucunda penaltı kararı verildi. Maçın sonucunu direkt etkileyen karar, Galatasaray’ın maçı kazanmasına yardımcı oldu, ancak spor yorumcuları ve rakip takım bu kararı sert bir şekilde eleştirdi.
   8.Galatasaray- Konyaspor (2022-2023 Sezonu)
   Galatasaray’ın stoperi Victor Nelsson, Konyasporlu oyuncuya ceza sahasında müdahalede bulundu. Hakem pozisyonu es geçti, VAR incelemesi sonucu Galatasaray aleyhine penaltı kararı verildi. Karar sonrasında Galatasaray taraftarları ve teknik direktör Okan Buruk karara tepki gösterdi, çünkü müdahalenin şiddeti hafif olarak değerlendirildi. Ayrıca VAR incelemesi öncesinde Konyaspor’un atağı sırasında ofsayt tartışmaları da gündeme geldi.
   9.Beşiktaş- Sivasspor (2022-2023 Sezonu)
   Beşiktaş ile Sivasspor arasında oynanan maçta, Sivassporlu oyuncunun Beşiktaşlı oyuncuya yaptığı sert müdahale VAR incelemesine rağmen göz ardı edildi ve kırmızı kart verilmedi. Beşiktaş taraftarları ve futbol otoriteleri, VAR’ın devreye girmemesi nedeniyle kritik kararın hatalı olduğunu ve oyunun gidişatını etkilediğini söyledi.